Dakloosheid moet worden gezien als resultaat van het woonbeleid. Het is belangrijk om ervoor te zorgen dat mensen niet dakloos worden of hun huis uit worden gezet. Mensen die toch dakloos raken moeten snel weer een woning krijgen via Housing First beleid.  

Daarnaast moet ervoor gezorgd worden dat mensen die dakloos (dreigen te) worden, naast een woning, ook maatschappelijke en psychologische ondersteuning kunnen krijgen. Ook moet rechteloze verhuur stoppen, omdat daar de meeste huisuitzettingen plaatsvinden.

Wij waren spreker bij een panel avond over Housing first in de Pletterij. Kijk hier de livestream van deze avond terug:  https://www.youtube.com/watch?v=XJg1xaaGTZk en lees onze speech terug onder de kop ONDERZOEK & INFO.

Housing First beleid: beleid waarbij mensen direct van de straat een woning krijgen omdat dit een voorwaarde is om problemen op te kunnen lossen.

Mensen betalen een steeds groter deel van hun inkomen aan huur en het wordt steeds moeilijker om een sociale huurwoning te krijgen. In tijden van wooncrisis worden er voor onze neus woningen gesloopt, om plaats te maken voor duurdere nieuwbouw die onbetaalbaar is voor de doorsnee burger. (Zie ook Woonopstand’s petitie en argumenten tegen sloop: ttps://woonopstand.nl/manifest-slopen-nu-even-niet-teken-de-petitie/).

Mensen met een lager inkomen en mensen met een middeninkomen moeten recht hebben op een sociale huurwoning. Daarom moet de sociale sector niet verder afgebroken worden. De kostendelersnorm moet per direct worden afgeschaft. Nederland moet per jaar minstens 4 miljard euro extra investeren in goedkope woningen, leefbare wijken en het duurzamer maken van bestaande woningen. 

 Stop de sloop van volkswijken en renoveer verouderde woningen. Stop met het verkopen van sociale huurwoningen aan beleggers. Wanneer sociale huurwoningen gesloopt worden om op dezelfde plek meer sociale huur te kunnen bouwen, moeten de nieuwe woningen niet opeens een stuk kleiner zijn.

Volkshuisvesting: woonbeleid of -politiek die de verantwoordelijkheid neemt voor het zorgen voor voldoende betaalbare woningen voor de bevolking.

Sociale sector: betaalbare huurwoningen voor mensen met een inkomen onder een bepaalde grens, waarvoor wetten zijn over hoe hoog de huur mag zijn.

Woningcorporaties: grote organisaties die veel huizen verhuren.

Kostendelersnorm: een wet waardoor mensen een lagere bijstandsuitkering krijgen als zij met meerdere mensen in hetzelfde huis wonen.  Dit raakt bijvoorbeeld mensen die door de wooncrisis tot na hun 27ste of na een scheiding bij hun ouders moeten wonen. 

Er moeten meer beperkingen komen voor huurprijzen in de vrije sector. Het woningwaarderingsstelsel moet voor alle woningen gaan gelden.Dit betekent dat het verhuren van woningen die niet voldoen aan het woningwaarderingsstelsel strafbaar moet zijn. De WOZ-waarde moet niet meetellen in het bepalen van de huurprijs. Alle belastingmaatregelen die als effect hebben dat de huizenprijzen hoger worden moeten worden herzien. De rijkste Nederlanders met veel vermogen moeten meer belasting over vermogen en investeringen gaan betalen, terwijl de belasting op inkomen uit werk juist omlaag moet. Bevries de huren voor minimaal 5 jaar. Het is heel krom dat bij inflatie verhuurders hogere huren kunnen vragen, terwijl de lonen niet op dezelfde manier meestijgen.

Vrije sector: woningen met een huurprijs boven €763,47 waarvoor geen regels gelden (bijv. over hoe hoog de huur mag zijn).

Woningwaarderingsstelsel: een puntensysteem waarmee uitgerekend kan worden wat een redelijke huurprijs is voor een woning (dit geldt nu alleen voor sociale huur).

WOZ-waarde: “waarde” van het huis, die ook gebaseerd is op de locatie.

Inflatie: algemene prijsstijging in een land, waardoor je geld minder waard wordt.

Maak vaste huurcontracten en permanente huisvesting weer de standaard. Tijdelijke huurcontracten moeten afgeschaft worden en alle huurders moeten huur(prijs)bescherming krijgen. Tijdelijke- en jongerencontracten waarbij mensen al na 5 jaar moeten verhuizen zijn dus uit den boze. Ook moet rechteloze verhuur zoals leegstandsbeheer en antikraak stoppen en plaats maken voor verhuur met huurrechten. Mensen die in hoge nood geen andere optie hebben dan flex woningen of antikraak betalen soms zelfs meer dan voor een sociale huurwoning. Vervolgens mogen ze zonder pardon weer op straat gezet worden, bijvoorbeeld wanneer ze zwanger raken. De meeste huisuitzettingen vinden bij leegstandsbeheer en antikraak plaats. 

Zorg dus voor vaste contracten, geen rechteloze verhuur, en geen huisuitzettingen van mensen die dakloos zullen worden. 

Kijk hier documentaire van de oprichter van Bond Precaire Woonvormen over dit onderwerp: https://www.youtube.com/watch?v=tyfMsPw4elY 

Mensen die een eigen woning hebben en mensen die in een huurwoning wonen moeten gelijkwaardig worden behandeld. Stop de ongelijkheid tussen kopen en huren door de huren te verlagen, of op zijn minst bevriezen, en (belasting)voordelen voor woningeigenaren af te schaffen! Nu zitten mensen met een eigen woning doordat er belastingvoordelen zitten aan bijvoorbeeld het afbetalen van een hypotheek in een veel betere positie dan huurders. Schaf de hypotheekrenteaftrek zo snel mogelijk af! Niet langzaam afbouwen.

Hypotheekrenteaftrek: een onderdeel van ons belastingsysteem waarmee de betaalde rente over je hypotheek niet meetelt voor hoeveel belasting je moet betalen, waardoor vooral mensen met veel huizen veel minder belasting betalen.

Stop met uitsluiting op grond van inkomen. Bij gentrificatie beleid wordt geprobeerd een buurt ‘op te knappen’ door met de bouw van dure woningen en winkels meer rijke bewoners aan te trekken. Hierdoor wordt de buurt onbetaalbaar voor de huidige bewoners en andere mensen met een lager inkomen. Soms wordt ook bewust geprobeerd meer “gemixte wijken” te creëren door mensen met een laag inkomen of mensen van kleur te weren, zoals met de Rotterdamwet. Investeer in echte oplossingen voor arme wijken en hun bewoners, niet in het vervangen van deze bewoners.

Garandeer dat alle nieuwe woningen voldoen aan toegankelijkheidseisen zoals rolstoeltoegankelijkheid, en zorg voor voldoende betaalbare woningen voor mensen met een complexe beperking en ouderen. Verhuurders en makelaars die discrimineren moeten gestraft worden. 

Rotterdamwet: Een wet die ervoor zorgde dat sommige mensen met een bijstandsuitkering niet mochten wonen in sommige wijken. (meer info: https://openrotterdam.nl/explainer-rotterdamwet/ ) 

Gentrificatie: De “verbetering” van een oude buurt in een stad met als doel rijkere bewoners aan te trekken met als gevolg dat huidige bewoners de locatie niet meer kunnen betalen en/of actief uit de wijk weggeduwd worden. 

Huisvesting is een eerste levensbehoefte en een grondrecht. Het recht op huisvesting is vastgelegd in de Grondwet en de overheid heeft zich gecommitteerd aan dit mensenrecht via diverse internationale verdragen. Het woonbeleid moet gericht zijn op het verwezenlijken van dat grondrecht. Dat betekent concreet dat het woonbeleid gericht moet zijn op het realiseren en garanderen van voldoende, betaalbare en goede woningen en niet op winst. 

De zelfbewoningsplicht in Haarlem moet gaan gelden voor alle woningen, ook boven €389.000. De gemiddelde koopwoning in Haarlem kost namelijk al veel meer: Het schommelt tussen 420.000 en 500.000. 

https://www.huizenzoeker.nl/woningmarkt/noord-holland/haarlem/ 

Ook geldt de zelfbewoningsplicht maar een paar jaar. Dit is niet genoeg. 

Update april 2023: Vanaf begin komende maand geldt de opkoopbescherming/ zelfbewoningsplicht voor koopwoningen tot 451.000. Een stap in de goede richting! https://www.haarlemsdagblad.nl/cnt/dmf20230424_40219661 

Schaf onevenredige financiële voordelen voor investeerders af, belast huurinkomsten eerlijk, en zet de opkoopbescherming breed in. 

Zelfbewoningsplicht: een verplichting om zelf in de woning te wonen die je hebt gekocht (ook wel opkoopbescherming genoemd).

Investeerders: personen en organisaties die woningen kopen om deze met winst te verhuren of verkopen.

Opkoopbescherming: De opkoopbescherming zorgt ervoor dat in gewilde gebieden huizen niet zomaar kunnen worden opgekocht voor de verhuur. Op die manier blijven meer koopwoningen beschikbaar voor mensen die er zelf in gaan wonen.

Registreer en monitor verhuur. Investeer verder in de Huurcommissie en in lokale huurteams. Dit zijn organisaties die huurders beschermen en helpen. De wet Goed Verhuurderschap moet uitgevoerd worden. Er moet bijvoorbeeld een verhuurdersvergunning komen. 

Ondertussen moeten de slachtoffers van misstanden laagdrempelige, toegankelijke en integrale ondersteuning krijgen. Kijk ook bij “onderzoek & info HIER” voor ons overzicht van organisaties die jou bij je  woonproblemen kunnen ondersteunen. 

Wet goed verhuurderschap: De wet Goed verhuurderschap is 8 maart 2023 aangenomen door de Tweede Kamer. De wet geeft gemeenten meer opties om foute huisbazen aan te pakken. Met boetes, en wanneer een pandjesbaas het helemaal hebben verbruid, kan de gemeente zelfs het beheer van een pand overnemen. https://www.woonbond.nl/nieuws/kamer-neemt-wet-tegen-huisjesmelkers 

Verhuurdersvergunning:  Als een van de pilots voor de wet Goed Verhuurderschap moesten huisjesmelkers die voor misstanden hebben gezorgd in Rotterdam een verhuurdersvergunning aanvragen om te mogen verhuren. Als verhuurders zich niet aan de regels hielden en er meer misstanden plaatsvonden, werd de vergunning ingetrokken. 

Integraal: Niet op één vlak maar volledig.

De gemeente Haarlem heeft in 2022 een leegstandsverordening ingevoerd. Een paar duizend euro boete is een te zwakke prikkel om leegstand tegen te gaan. Een leegstandsverordening is gewoon niet te handhaven als eigenaren niet mee willen werken. Ook antikraak verhuur en leegstandsbeheer is geen goede oplossing voor leegstand. Het maakt misbruik van mensen in een kwetsbare positie die woonruimte nodig hebben, omdat ze alsnog veel betalen maar geen huurbescherming krijgen. Ook maakt het leegstand voordeliger voor huisjesmelkers.

In plaats van slap beleid en doorgaan met het toestaan van antikraak verhuur en leegstandsbeheer, kan kraken wel effectief zijn in het bestrijden van leegstand als het als drukmiddel ingezet wordt. Als huizen leegstaan terwijl zoveel mensen geen huis hebben is het alleen maar eerlijk dat mensen in deze huizen gaan wonen. Daarom moet het kraakverbod worden afgeschaft: voor woonrecht en leegstandsbestrijding. Totdat het kraakverbod landelijk is afgeschaft, moet Haarlem dit verbod niet handhaven.

Onder de kop ONDERZOEK & INFO vind je meer informatie over de context achter waarom kraken effectief is in het bestrijden van leegstand en de leegstandsverordening niet. 

Leegstandsverordening: Hierbij moeten pandeigenaren zelf leegstand melden, en na een aantal gesprekken met de gemeente de leegstand oplossen. Als pandeigenaren niet meewerken kunnen ze een paar duizend euro boete krijgen. kijk onder de kop ONDERZOEK & INFO voor meer informatie over dit beleid en waarom het niet werkt.

Antikraak: Een vorm van tijdelijk wonen zonder huurrechten. Bewoner wordt beheerder en kan binnen 2 weken uitgezet worden via een strafpuntensysteem. Een winstgevend antikraak bureau wordt betaald door de eigenaar om beheerders zonder rechten in het pand te stoppen, zogenaamd om kraken te voorkomen. De beheerders moeten ook betalen om hier te mogen "wonen". De voornaamste reden om dit te doen is vooral het voordeel van geen leegstandsbelasting hoeven te betalen, en leegstand te beschermen tegen krakers. 

Kraakverbod: Het verbod op kraken sinds 2010. Voor meer info zie https://www.witboekkraken.nl/Inleiding.html

Nieuwe woningen worden vaak gebouwd door vastgoedondernemers, investeerders en projectontwikkelaars die winst willen maken. Door aanpassingen in de wetgeving  kan het in de toekomst gebeuren dat het voor particuliere verhuurders (huisjesmelkers) minder aantrekkelijk gaat zijn om woonruimte te verschaffen. Daarom moet dit worden opgevangen met het uitbreiden en investeren in toegankelijke volkshuisvesting door de overheid.

Er moeten goedkope en duurzame huur- en koopwoningen gebouwd worden, met als doel mensen een woning te bieden in plaats van er rijk van te worden.

 De oude sociale huurwoningen in Schalkwijk zijn vaak verwaarloosd door achterstallig onderhoud. De nieuwe goedkopere woningen die gebouwd worden in Schalkwijk zijn te vaak te klein, waardoor mensen met bijvoorbeeld grote gezinnen die uit huis gezet zijn voor “het bouwen van meer sociale huur” niet altijd terug naar hun wijk kunnen keren, en misschien wel naar een andere stad moeten verhuizen. Dit is extra zwaar voor mensen met lage inkomens die minder vrijheid hebben op en neer te reizen voor school of werk. Ook is het erg ingrijpend om op deze manier hechte buurten uit elkaar te scheuren. 

Nieuwe sociale huurwoningen komen steeds vaker in het hogere segment terecht (600-800 euro ongeveer) waardoor ze niet per definitie betaalbaar zijn voor mensen die hiervoor 300 euro betaalden. 

We eisen dat de gemeente niet alleen transparant is over de hoeveelheid sociale huurwoningen, maar ook over hoe groot, leefbaar, duur, duurzaam en tijdelijk die zijn. Ook willen wij inzicht in de korte en lange termijn afspraken met projectontwikkelaars omtrent deze zaken. We nemen geen genoegen met de marketing plaatjes en verhalen geschreven door projectontwikkelaars, die vaak hun plannen niet waar maken in de praktijk. Hoelang blijft het sociale huur, wanneer en aan wie mag het verkocht worden? Wie zijn de investeerders? Is het toegankelijk voor mensen met een beperking? We zijn meestal tegen sloop en vóór renovatie maar als het echt niet anders kan moeten mensen het recht  krijgen op terugkeer onder dezelfde voorwaarden van huurprijs, aantal kamers en locatie. Het heeft geen zin om te investeren in delen van Haarlem als dat ten koste van de (voormalige) bewoners gaat.

De gemeente Haarlem geeft teveel ruimte aan projectontwikkelaars en investeerders, die keer op keer hebben bewezen dat ze vaak niet het beste voorhebben met de stad en de bewoners. Hoewel de gemeente eisen stelt, pakt dit in de praktijk te vaak slechter uit dan gewenst. Voorbeelden  zijn onder andere de Egelantier, waar na eindeloze jaren leegstand een hotel komt, ondanks de hotelstop, De oude V&D waar nu dan toch luxe appartementen en winkels komen, de gesloopte Fietsznfabriek, Koningstein dat na jarenlange leegstand in bezit van de gemeente verkocht is als bouwgrond voor herenhuizen en de Brinkmann aan de Grote Markt, waar nu ook te dure woningen gebouwd worden. Ook op papier mooi beleid zoals de Haarlemse hotelstop werkt in de praktijk maar half omdat er geen rekening gehouden was met de komst van “shortstay” hotels. De gemeente moet (met inspraak van bewoners) strengere afspraken maken en beleid voeren op wat er met de panden of grond gebeurt, in plaats van de projectontwikkelaars huidige positie om te kunnen kiezen voor wat de meeste winst oplevert ten koste van Haarlemse inwoners. Dit geldt dus vooral voor het beleid rondom monumentale panden, hotels en te dure “middenhuur”. 

Projectontwikkelaars: grote bedrijven die woonprojecten opzetten in de stad om veel winst mee te maken.

Shortstay:  wanneer voor korte tijd verhuurd worden aan bijvoorbeeld buitenlandse werknemers, studenten of andere mensen die snel tijdelijke woonruimte nodig hebben voor een periode van minimaal 7 nachten en maximaal 6 maanden.

“Middenhuur”: Huurwoningen vanaf 808,06. We zetten dit tussen aanhalingstekens omdat deze woningen niet toegankelijk zijn voor mensen met een middeninkomen. Middenhuur is niet gereguleerd, waardoor het vaak gebeurt dat de woning nadat de eerste huurders vertrekken voor nóg meer geld wordt verhuurd. Echte middenhuur (huurwoningen voor middeninkomens die ook voor middeninkomens blijven) bestaat dus niet. 

De gemeente moet ervoor zorgen dat mensen die dat willen ook op een andere manier kunnen wonen dan gebruikelijk is, bijvoorbeeld in een woongroep. Mensen die in woonwagens willen wonen moeten hiervoor de ruimte krijgen en beschermd worden. Mensen die in een recreatiewoning zoals een volkstuinhuisje of vakantiehuis willen wonen moeten dit ook kunnen doen. 

Mensen die door omstandigheden vaak gedwongen worden om te kiezen voor een te kleine of illegale woning (bijv. arbeidsmigranten) moeten een geschikte woning krijgen. Uitbuiting moet worden afgestraft, maar de mensen die daaronder lijden niet.

Woningbouwcorporaties zijn afhankelijk van inkomsten uit sociale huur en dat is vaak niet genoeg. Daarom verkopen coöperaties vaak goede of monumentale panden, met het idee dat de opbrengsten  geïnvesteerd kunnen worden in bijvoorbeeld woningonderhoud. Op deze manier belanden te vaak voormalige sociale huurwoningen bij investeerders of huisjesmelkers. In Haarlem gebeurt dit ook. Een bijvoorbeeld hiervan is het voormalige zorghotel aan de Wilhelminastraat 42 van Ymere. Dit kan echt niet meer, we hebben méér sociale huur nodig, niet minder. 

Stop de sloop en verkoop van sociale huurwoningen! Wanneer corporaties niet genoeg geld hebben voor onderhoud of om bij te bouwen moet de overheid hierin investeren.